Op het Samen Meten dataportaal zie je - naast een actueel beeld van alle sensoren - ook hoe de luchtkwaliteit varieerde over de afgelopen zeven dagen. Maar vaak wil je nog veel meer weten. Bijvoorbeeld of de luchtkwaliteit doordeweeks slechter is dan in het weekend, of hoe de luchtkwaliteit afhangt van de windrichting.
Om dit soort vragen te beantwoorden moet je de sensordata analyseren. Deze analyse is niet altijd eenvoudig. Om een eerste stap daarin te zetten, hebben we de Samen Analyseren Tool ontwikkeld: een interactieve tool om de data met een paar klikken op verschillende manieren te laten zien en zo verschillende vragen te onderzoeken.
De huidige tool is nog in ontwikkeling. Het eerste prototype is uitgeprobeerd in het project Hollandse Luchten, waar het enthousiast werd ontvangen. De feedback vanuit Hollandse Luchten was heel waardevol en heeft tot een aantal aanpassingen geleid.
In de nieuwste versie van de tool zijn nog meer verbeteringen doorgevoerd. Zo is het ophalen van gegevens anders ingericht, waardoor de wachttijd veel korter is. Wanneer ze eenmaal zijn opgevraagd, zijn de gegevens in het ‘geheugen’ van de tool gezet. Hierdoor zijn deze voor later gebruik sneller te laden.
Hoe zit de Samen Analyseren Tool in elkaar
De Samen Analyseren Tool bestaat uit 2 delen: ‘Data laden en downloaden’ en ‘Visualisatie en Analyse’.
Het eerste gedeelte (Data laden en downloaden) gebruik je om je eigen dataset samen te stellen. In de handleiding kun je zien hoe dat in zijn werk gaat. De gegevens van de sensoren kun je per project of gemeente downloaden. Vervolgens kun je ook de gegevens van de officiële meetstations van het luchtmeetnet en de windgegevens van het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) downloaden. Deze drie datasets vormen de basis voor je analyse.
In het tweede gedeelte (Visualisatie en Analyse) zijn er verschillende visualisaties te kiezen om de dataset te bekijken. Elke visualisatie geeft een eigen kijk op de data. Hieronder en in de handleiding kun je voorbeelden vinden.
Wat je kunt met de Samen Analyseren Tool
De waarden in de tool geven een indicatie van de fijnstofconcentratie. Door bijvoorbeeld groepen sensoren met elkaar te vergelijken kun je mogelijk patronen in de data ontdekken. In de figuren zie je een aantal voorbeelden. De sensoren zijn gegroepeerd en gemiddeld voor de plaatsen Beverwijk, IJmuiden en Wijk aan Zee.
Wil je weten op welke dagen de fijnstofconcentratie hoog was? Kijk bij het tabje kalender. Je kunt dan verder op die dag inzoomen. Nieuwjaarsdag springt eruit met heel hoge concentraties fijnstof.
Wil je weten welk moment van de dag of week het meeste fijnstof in de lucht zit? Of welke maand het meeste fijnstof had? Kijk dan bij het tabje gemiddelden. Let op voor bijzondere omstandigheden: nieuwjaarsdag viel op een woensdag en dat beïnvloedt het gemiddelde blijkbaar nogal!
Verder zien we dat de sensoren in Wijk aan Zee gemiddeld een iets hogere concentratie laten zien. De pollutieroos kan je bekijken om te zien uit welke richting de concentraties komen. De invloed van de wind is in deze figuur meegenomen.
Ook al zijn het drie verschillende gebieden, op het eerste gezicht zien de pollutiesrozen er hetzelfde uit. Als je goed kijkt zijn kleine verschillen zichtbaar, zo lijkt de fijnstofbijdrage van de zuidenwind in Wijk aan Zee iets groter dan op de andere locaties. Maar om er zeker van te zijn, moet je meer in detail gaan kijken. Vragen die je daarvoor kunt stellen zijn: Is de meetperiode voor de verschillende locaties gelijk? Staan de sensoren op representatieve plekken? Welke bronnen zijn er in de buurt? Hoe ziet de verdeling van de achtergrond over heel Nederland er uit?
In deze voorbeelden vergelijken we steeds groepen sensoren met elkaar. Hierdoor kun je goed patronen vergelijken. Binnen het project Hollandse luchten onderzoeken we ook datakwaliteit van individuele sensoren.
Voor meer informatie over hoe de Samen Analyseren Tool werkt, zie de handleiding.
Samen Analyseren Tool opensource internationaal
De source code van de tool is beschikbaar in het Engels. Hiermee kunnen ook internationale citizen science communities de tool gebruiken. De technische “achterkant” is modulair opgezet, waardoor de tool relatief eenvoudig kan worden omgebouwd om andere gegevens buiten Nederland op te halen, zoals bijvoorbeeld de Sensor.Community sensoren in Duitsland. Hierdoor kunnen ook internationale meetgroepen de tool gebruiken en hun gegevens ontdekken en analyseren.
Zelf aanpassen en wensen inbouwen
Ook voor de meetgroepen in Nederland is het handig dat de tool modulair is. Zo kan iedereen die handig is met programmeren (in R), zelf aanpassingen maken. Daarbij kun je denken aan visualisaties toevoegen, naar een andere taal vertalen of een manier toevoegen om een pdf-document te maken van je analyse. Voor meer informatie over deze technische aspecten zie de code op GitHub. Dit is een platform om software te delen en met verschillende partijen te ontwikkelen. Als je een account hebt kun je ook bijdragen aan deze tool en hem aanpassen aan je persoonlijke wensen (volgens de GPL v3 licentie).
We horen graag wat je ervan vindt via samenmeten.
Meldingen van errors of opmerkingen over de code kun je melden via een Issue op GitHub zelf.