Op woensdag 16 november 2022 kwamen ruim 100 mensen naar de participatiedag van het Schone Lucht Akkoord. Het ochtendprogramma stond in het teken van Samen Meten. Wie dat wilde konden onder leiding van RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)’ers aan de slag met de eigen sensordata. De andere groep ging aan de slag met de Samen Analyseren Tool, met het doel om de tool te verbeteren. Het middagprogramma werd afgetrapt door Charles Wijnker, directeur Milieu & Veiligheid bij het RIVM.
Er was een breed gezelschap aanwezig van burgerwetenschappers, medewerkers van overheden, bedrijven en kennisinstituten. Daardoor gaf de bijeenkomst een goed overzicht van de stand van zaken op het gebied van citizen science en luchtkwaliteit in Nederland.
Natuurlijk wil iedereen graag dat er nog veel meer mensen meedoen met citizen science-projecten en vindt iedereen de kwaliteit van de sensormetingen belangrijk. Toch gaat nu vooral veel aandacht uit naar hoe je de impact van de data kunt vergroten.
Dat kan door er als burger zelf meer mee te doen. Maar de impact wordt ook groter als de data voor officiële monitoring worden gebruikt. Of als door het gebruik van data de bewustwording groeit en het de politieke agenda beïnvloedt.
Deelnemers aan de slag met eigen data
Met de sensordata kun je veel onderzoeken. Daarom gingen deelnemers in de ochtend aan de slag met de analyse van data. Kun je bijvoorbeeld zien waar de fijnstof vandaan komt? Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) ontwikkelt daarvoor een nieuwe versie van de Samen Analyseren Tool. We verwachten dat we die in het voorjaar van 2023 kunnen laten zien.
Presentatie van Henri de Ruiter
Bij de technische sessie kwam onder andere ter sprake welke ontwikkelingen er zijn op het gebied van integratie van sensornetwerkgegevens in methoden voor het in kaart brengen van de luchtkwaliteit. Uiteindelijk kunnen de sensormetingen wellicht gebruikt worden voor officiële monitoring. Verschillende instituten in Europa werken daarin samen. Nederland is een van de voorlopers.
Paneldiscussie. Deelnemers van links naar rechts: Astrid Vermeulen, Gemeente Maastricht, Stephen van Aken, Provincie Utrecht, Matthijs Begheyn, GLOBE, Jan-Harm Brouwer, Provincie Zuid-Holland, en Maurik van Hal, Provincie Noord-Holland.
De vraag hoe sensordata meer impact kunnen hebben op beleid kwam ook tijdens de paneldiscussie aan de orde. Door gemeentes en provincies wordt er op allerlei niveaus aan gewerkt om data van citizen science meer impact te geven, zo bleek. Zo hebben metingen van stikstofdioxide met buisjes ervoor gezorgd dat de gemeente Maastricht daadwerkelijk maatregelen heeft genomen bij bushaltes. Maar vaak zijn de resultaten niet zo zichtbaar, of de ontwikkelingen gaan zo traag dat het voor deelnemers aan een project soms lijkt of er niets gebeurt. Toch zien we op de wat langere termijn sensordata wel degelijk invloed hebben op de politieke agenda en hoe er wordt gedacht over luchtkwaliteitsmaatregelen.
En dat is natuurlijk precies waar het om gaat in het Schone Lucht Akkoord!