Het Nederlands vuurwerkbeleid is aangescherpt en geldt vanaf 1 december 2020.  Dat betekent dat vuurwerk uit de F3-categorie (o.a. knalvuurwerk) niet meer door consumenten mag worden afgestoken. Het Nederlands vuurwerkbeleid is vooral vanwege risico’s voor de gezondheid, luchtkwaliteit en veiligheid aangepast. Afgelopen jaren bleek ook dat het lastig is om tijdens Oud en Nieuw op te treden tijdens vuurwerkincidenten. Is deze aanscherping daarom wel voldoende om de risico’s van vuurwerk terug te brengen? Of is toch een totaalverbod op het afsteken van alle soorten vuurwerk nodig?
 

Sophia Würtz heeft Public Administration, International & European Governance gestudeerd aan de Universiteit Leiden. Tijdens haar scriptie onderzocht zij hoe citizen science ervoor zorgt dat burgers het nieuwe Nederlandse vuurwerkbeleid respecteren. Citizen science of  burgerwetenschap is wetenschappelijk onderzoek dat bijna of helemaal wordt gedaan door vrijwilligers.

Het doel van het nieuwe vuurwerkbeleid is dat burgers voorzichtiger omgaan met vuurwerk of het helemaal niet meer afsteken. Een veranderende kijk op vuurwerk is een belangrijke voorwaarde voor het succes van dit beleid. Burgerparticipatieprojecten, zoals citizen science, dragen hier mogelijk aan bij.  

Door middel van citizen science ontvangen burgers meer informatie over de risico’s en de gevolgen van vuurwerk. Ook wordt met hen wetenschappelijk onderzoek gedeeld. Daarnaast kunnen de gegevens die burgers zelf verzamelen een rol spelen tijdens de politieke besluitvormingsprocessen. Hierdoor ontstaat een gevoel van verantwoordelijkheid en saamhorigheid onder burgers. Het verzamelen en onderzoeken van gegevens door burgers is ook van toegevoegde waarde voor de beleidsmakers zelf. Zij kunnen hierdoor tijdens het maken van beslissingen de behoeften van burgers meenemen.    

Citizen science is niet het ei van Columbus om alle risico’s en gevaren van vuurwerk in te dammen. Het is wel een vooruitstrevende manier om gegevens te onderzoeken en daarover burgers en beleidsvormers te informeren. Citizen science is dus mogelijk één van de manieren om de besluitvorming over vuurwerk naar een hoger plan te tillen.