Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) wil weten hoe burgerinitiatieven, die zich bezighouden met de leefomgeving, naar het RIVM kijken. En hoe zij de interactie met het RIVM ervaren. Jet Schoemaker, masterstudent bij de VU (Vrije Universiteit Amsterdam), heeft hier onderzoek naar gedaan. Voor haar stageonderzoek interviewde ze twaalf mensen van elf burgerinitiatieven. Ze sprak met hen over wat ze doen, wat hen motiveert en hoe ze de interactie met het RIVM ervaren.
De motivaties van burgerinitiatieven
Uit het onderzoek blijkt dat mensen vaak meedoen aan een burgerinitiatief omdat ze ontevreden zijn over de beschikbare informatie of de informatie niet (helemaal) vertrouwen. Ook zijn ze ontevreden over hoe problemen worden aangepakt door de (lokale) overheid. Er is behoefte aan aanvullende kennis, zoals meetgegevens en ervaringskennis over de eigen omgeving. Hierin zien de burgerinitiatieven een taak voor zichzelf, bijvoorbeeld door zelf te gaan meten. Een andere belangrijke motivatie om mee te doen is het ontwikkelen van de eigen (technische) kennis.
Visie van burgerinitiatieven op het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
De meeste mensen geven aan dat zij het RIVM en de kennis die het RIVM verzamelt in principe vertrouwen. Burgerinitiatieven maken regelmatig gebruik van RIVM-onderzoeken om inzicht te krijgen in de kwaliteit van hun leefomgeving. Ze zijn voornamelijk ontevreden over hoe de verzamelde kennis uiteindelijk (niet) wordt gebruikt in beleid. De burgerinitiatieven geven aan dat het lijkt of het RIVM zich vaak op de vlakte houdt. Hierdoor lijkt het alsof het RIVM niet nadrukkelijk genoeg opkomt voor volksgezondheid en milieu.
Bestaande interacties tussen het RIVM en de burgerinitiatieven
Alle onderzochte burgerinitiatieven hebben contact (gehad) met het RIVM. Bijvoorbeeld via het Samen Meten platform, als lid van een klankbordgroep, of tijdens evenementen. Geïnterviewde deelnemers van burgerinitiatieven vinden het belangrijk dat er tussen het RIVM en de initiatieven kennis wordt uitgewisseld. Initiatieven op het gebied van luchtkwaliteit waarderen het Samen Meten platform omdat het verschillende mogelijkheden biedt tot interactie. Mensen die zich bezighouden met andere thema’s, bijvoorbeeld geluid, willen graag dat er meer ruimte komt voor hun onderwerp op Samen Meten, en dat het RIVM hier meer beschikbare data openbaar maakt.
Resultaten helpen het RIVM
De kennis uit het onderzoek van Jet helpt het RIVM om de interactie met burgerinitiatieven te verbeteren. Daarnaast laat het onderzoek zien aan welke kennis en informatie burgerinitiatieven behoefte hebben. Het RIVM kan hier dan rekening mee proberen te houden. Ook kan het RIVM de meetdata en ervaringskennis over de leefomgeving uit dit onderzoek goed gebruiken.
Stagerapport met onderzoek en bevindingen
In het stagerapport van Jet staan haar onderzoek en bevindingen uitgebreid beschreven. Heb je interesse in het rapport? Stuur dan een mailtje naar samenmeten@RIVM.nl, dan sturen we het toe.